Dünya Bankı Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkə statusuna keçməsi üçün şərtləri açıqlayır
Mar 14, 2025
Dünya Bankı (DB) ölkənin adambaşına düşən ümumi milli gəlirdə (ÜMİ) orta illik artım tempinin 4,9% olduğunu nəzərə alsaq, Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçməsi üçün təxminən 22 il vaxt lazım olacağını proqnozlaşdırır.
DB-dən "Report"a bildirilib ki, Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM-in orta illik artım tempi 2012-ci ildən 2022-ci ilədək 1,6%, 2007-ci ildən 2022-ci ilə qədər isə 4,9% təşkil edib.
2007-ci ildə Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM 2730 dollar olub, 2012-ci ildə 4820 dollara, 2022-ci ildə isə 5630 dollara yüksəlib.
DB həmçinin bildirib ki, Qazaxıstanda bu göstərici 10 ildə 1,4%, 15 ildə 4,4%, Belarusda 0,9% və 3,5%, Özbəkistanda 0,1% və 7,2%, Tacikistanda 0,6% və 5,1% təşkil edib.
DB qeyd edir ki, Avropa və Mərkəzi Asiya (AMA) ölkələri üçün adambaşına düşən ÜDM-in həddi 14 005 ABŞ dolları olan yüksək gəlirli kateqoriyaya keçid üçün davamlı iqtisadi artıma yönəlmiş struktur islahatları zəruridir.
DB həmçinin vurğulayır ki, regionun davamlı inkişafına əlverişli və təhlükəsiz enerjiyə keçid olmadan nail olmaq mümkün deyil. Bu proses Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya təcavüzündən sonra qlobal təbii qaz bazarlarında baş vermiş ən böyük zərbə ilə çətinləşdi. Qaz və elektrik enerjisinin qiymətlərinin artması regionun Rusiyanın enerji resurslarından asılılığını artıraraq, enerjinin şaxələndirilməsi, neft və qaz idxalının azaldılması, enerji səmərəliliyinin artırılması və bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı ehtiyacını vurğulayır.
Bundan əlavə, emissiyaları azaltmaq üçün qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi və nəqliyyat, sənaye və istilik kimi sektorların karbondan təmizlənməsi tələb olunacaq. Bu, xüsusilə qalıq yanacaqlarla əlaqəli dövlət sektorunda əhəmiyyətli investisiyalara səbəb olacaq.
Beynəlxalq Enerji Agentliyinə (IEA) görə, enerji keçidinə qlobal investisiyalar 2030-cu ilə qədər hər il 4 trilyon dollara çatmalıdır (2023-cü ildə qlobal ÜDM-in təxminən 4%-i). Karbon neytrallığına nail olmaq üçün əlavə investisiyalar hər il ÜDM-in daha 2%-ni tələb edə bilər.
DB hesab edir ki, enerjiyə qənaət edən və ekoloji cəhətdən təmiz texnologiyalara keçid enerji xərclərini azaldacaq, biznesin rəqabət qabiliyyətini yüksəldəcək, yeni iş yerləri yaradacaq və innovasiyaları gücləndirəcək. Enerji sisteminə əlavə investisiyalar enerji təchizatının etibarlılığını artıracaq və uzunmüddətli xərcləri azaldacaq. Bununla belə, modernləşdirmə avtomobillərdən mobil telefonlara keçid kimi digər texnoloji dəyişikliklər kimi əhəmiyyətli investisiya və vaxt tələb edir.
"Lakin, fəaliyyətsizlik daha baha başa gələcək. Azərbaycan, Qazaxıstan və Rumıniyada iqlim dəyişikliyindən dəyən ziyan artıq ildə ÜDM-in 1-2%-ni təşkil edir, Özbəkistanda isə bu, 10%-i ötür", - DB qeyd edib.
İstənilən texnoloji keçiddə olduğu kimi, yüksək ilkin xərclər istehlakçıların, bizneslərin və hökumətlərin üzərinə düşəcək. Bu keçidi uğurla həyata keçirmək üçün AAK regionundakı ölkələr xarici kapital, texnologiya və idarəetmə təcrübəsi tələb edəcəklər. Bu tədbirlər iqtisadiyyatın enerji intensivliyini azaltmağa, tullantıları azaltmağa və davamlı iqtisadi artımı təmin etməyə kömək edəcək”, - DB vurğuladı.
Bundan əvvəl DB Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçidi üçün imkanları açıqlamışdı.
Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ildə ölkədə adambaşına düşən ÜDM-in 7283 dollar olacağı gözlənilir.```
Latest
May 19, 2025
Avropa İttifaqının Azərbaycandakı nümayəndəliyi Avropa Günü təşkil edib
News
Cümə axşamı Bakıda Avropa İttifaqının (Aİ) Azərbaycandakı nümayəndəliyinin təşkilatçılığı ilə Avropa Günü münasibətilə rəsmi qəbul keçirilib.
May 13, 2025
Azərbaycan və Aİ bir sıra sahələrdə əməkdaşlığı dərinləşdirməyi müzakirə ediblər
News
Azərbaycan və Avropa İttifaqı bir neçə sahədə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsini müzakirə edib, deyə Azərbaycan İqtisadiyyat Naziri Mikayıl Cabbarov X sosial şəbəkəsində bildirib,
May 12, 2025
Azərbaycandan Avropaya “yaşıl enerji” və hidrogen tədarükünə dair müzakirələr aparılıb
News
Energetika naziri Pərviz Şahbazovla Avropa Komissiyasının Şərq Qonşuluğu və Genişlənmə Danışıqları üzrə Baş direktoru (DG ENEST) Qert Yan Kupman arasında görüş olub.
Apr 26, 2025
İlham Əliyev Avropa İttifaqının ali nümayəndəsi, Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Kaya Kallası qəbul edib
News
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev aprelin 25-də Avropa İttifaqının xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi, Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti Kaya Kallası qəbul edib.
Apr 18, 2025
Varşavada Şərq Tərəfdaşlığı Biznes Forumu keçirildi
News
Şərq Tərəfdaşlığı Biznes Forumu 2025-ci il 15–16 aprel tarixlərində Varşavadakı PGE Narodowy Stadionunda keçirilib. Forum Avropa İttifaqına üzv dövlətlər və Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrinin yüksək səviyyəli nümayəndələrini bir araya gətirərək iqtisadi əməkdaşlığın mövcud vəziyyəti, regional prioritetlər və gələcək əməkdaşlıq perspektivləri ətrafında müzakirələr aparmaq üçün platforma rolunu oynayıb.
Apr 05, 2025
Bakıda Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclasları keçirilib
News
Aprelin 4-də Bakıda, "Gülüstan" sarayında Cənub Qaz Dəhlizi Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 11-ci və Yaşıl Enerji Məşvərət Şurası çərçivəsində nazirlərin 3-cü iclasları keçirilib.
Mar 29, 2025
Azərbaycan Yaşıl Enerjinin genişləndirilməsi üçün Dünya Bankından 173,5 milyon dollar kredit alıb
News
Dünya Bankı ölkənin elektrik infrastrukturunun gücləndirilməsi və bərpa olunan enerji inteqrasiyasının artırılması məqsədi daşıyan Azərbaycanın Bərpa olunan Enerji Mənbələrinin Genişləndirilməsi (AZURE) layihəsini dəstəkləmək üçün 173,5 milyon ABŞ dolları məbləğində krediti təsdiqləyib.
Mar 14, 2025
Dünya Bankı Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkə statusuna keçməsi üçün şərtləri açıqlayır
News
Dünya Bankı (DB) ölkənin adambaşına düşən ümumi milli gəlirdə (ÜMİ) orta illik artım tempinin 4,9% olduğunu nəzərə alsaq, Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçməsi üçün təxminən 22 il vaxt lazım olacağını proqnozlaşdırır.
Mar 12, 2025
Aİ Azərbaycanın əsas ticarət tərəfdaşı olaraq qalır - səfir
News
Avropa İttifaqı (Aİ) Azərbaycan üçün ən güclü bazardır. APA-Economics xəbər verir ki, bunu Aİ-nin Azərbaycandakı nümayəndəliyinin rəhbəri, səfir Peter Miçalko deyib.
Mar 12, 2025
İtaliya səfiri: İtaliya ilə Azərbaycan arasında diplomatik əlaqələr çox güclüdür
News
İtaliya ilə Azərbaycan arasında diplomatik əlaqələr çox güclüdür. APA-nın məlumatına görə, bunu İtaliyanın Azərbaycandakı səfiri Luka Di Kanfrançesko ADA Universitetində jurnalistlərin suallarını cavablandırarkən deyib.
Mar 11, 2025
Azərbaycan və İspaniya arasında strateji iqtisadi əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb
News
İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov İspaniyanın ticarət məsələləri üzrə dövlət katibi Amparo Lopez Senoviya ilə görüşüb.
Mar 10, 2025
Budapeştdə Azərbaycan, Gürcüstan, Macarıstan və Rumıniya Yaşıl Enerji Dəhlizi üzrə Birgə Məktub imzalayıb
News
Macarıstanın paytaxtı Budapeşt şəhərində Azərbaycan, Gürcüstan, Macarıstan və Rumıniya Yaşıl Enerji Dəhlizi üzrə Birgə Məktub imzalayıb.
