Dünya Bankı Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkə statusuna keçməsi üçün şərtləri açıqlayır

Mar 14, 2025

Dünya Bankı (DB) ölkənin adambaşına düşən ümumi milli gəlirdə (ÜMİ) orta illik artım tempinin 4,9% olduğunu nəzərə alsaq, Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçməsi üçün təxminən 22 il vaxt lazım olacağını proqnozlaşdırır.

 

DB-dən "Report"a bildirilib ki, Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM-in orta illik artım tempi 2012-ci ildən 2022-ci ilədək 1,6%, 2007-ci ildən 2022-ci ilə qədər isə 4,9% təşkil edib.

 

2007-ci ildə Azərbaycanda adambaşına düşən ÜDM 2730 dollar olub, 2012-ci ildə 4820 dollara, 2022-ci ildə isə 5630 dollara yüksəlib.

 

DB həmçinin bildirib ki, Qazaxıstanda bu göstərici 10 ildə 1,4%, 15 ildə 4,4%, Belarusda 0,9% və 3,5%, Özbəkistanda 0,1% və 7,2%, Tacikistanda 0,6% və 5,1% təşkil edib.

 

DB qeyd edir ki, Avropa və Mərkəzi Asiya (AMA) ölkələri üçün adambaşına düşən ÜDM-in həddi 14 005 ABŞ dolları olan yüksək gəlirli kateqoriyaya keçid üçün davamlı iqtisadi artıma yönəlmiş struktur islahatları zəruridir.

 

DB həmçinin vurğulayır ki, regionun davamlı inkişafına əlverişli və təhlükəsiz enerjiyə keçid olmadan nail olmaq mümkün deyil. Bu proses Rusiyanın 2022-ci ildə Ukraynaya təcavüzündən sonra qlobal təbii qaz bazarlarında baş vermiş ən böyük zərbə ilə çətinləşdi. Qaz və elektrik enerjisinin qiymətlərinin artması regionun Rusiyanın enerji resurslarından asılılığını artıraraq, enerjinin şaxələndirilməsi, neft və qaz idxalının azaldılması, enerji səmərəliliyinin artırılması və bərpa olunan enerji mənbələrinin inkişafı ehtiyacını vurğulayır.

 

Bundan əlavə, emissiyaları azaltmaq üçün qabaqcıl texnologiyaların tətbiqi və nəqliyyat, sənaye və istilik kimi sektorların karbondan təmizlənməsi tələb olunacaq. Bu, xüsusilə qalıq yanacaqlarla əlaqəli dövlət sektorunda əhəmiyyətli investisiyalara səbəb olacaq.

 

Beynəlxalq Enerji Agentliyinə (IEA) görə, enerji keçidinə qlobal investisiyalar 2030-cu ilə qədər hər il 4 trilyon dollara çatmalıdır (2023-cü ildə qlobal ÜDM-in təxminən 4%-i). Karbon neytrallığına nail olmaq üçün əlavə investisiyalar hər il ÜDM-in daha 2%-ni tələb edə bilər.

 

DB hesab edir ki, enerjiyə qənaət edən və ekoloji cəhətdən təmiz texnologiyalara keçid enerji xərclərini azaldacaq, biznesin rəqabət qabiliyyətini yüksəldəcək, yeni iş yerləri yaradacaq və innovasiyaları gücləndirəcək. Enerji sisteminə əlavə investisiyalar enerji təchizatının etibarlılığını artıracaq və uzunmüddətli xərcləri azaldacaq. Bununla belə, modernləşdirmə avtomobillərdən mobil telefonlara keçid kimi digər texnoloji dəyişikliklər kimi əhəmiyyətli investisiya və vaxt tələb edir.

 

"Lakin, fəaliyyətsizlik daha baha başa gələcək. Azərbaycan, Qazaxıstan və Rumıniyada iqlim dəyişikliyindən dəyən ziyan artıq ildə ÜDM-in 1-2%-ni təşkil edir, Özbəkistanda isə bu, 10%-i ötür", - DB qeyd edib.

 

İstənilən texnoloji keçiddə olduğu kimi, yüksək ilkin xərclər istehlakçıların, bizneslərin və hökumətlərin üzərinə düşəcək. Bu keçidi uğurla həyata keçirmək üçün AAK regionundakı ölkələr xarici kapital, texnologiya və idarəetmə təcrübəsi tələb edəcəklər. Bu tədbirlər iqtisadiyyatın enerji intensivliyini azaltmağa, tullantıları azaltmağa və davamlı iqtisadi artımı təmin etməyə kömək edəcək”, - DB vurğuladı.

 

Bundan əvvəl DB Azərbaycanın yüksək gəlirli ölkələr qrupuna keçidi üçün imkanları açıqlamışdı.

 

Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin məlumatına görə, 2024-cü ildə ölkədə adambaşına düşən ÜDM-in 7283 dollar olacağı gözlənilir.```

Latest

EU delegation to Azerbaijan organizes Europe Day in Baku

News

Baku hosted an official reception Thursday organized by the European Union (EU) delegation to Azerbaijan, marking the Europe Day.

Azerbaijan and EU mull deepening cooperation in several areas

News

Azerbaijan and the European Union discussed deepening cooperation in several areas, Azerbaijani Economy Minister Mikayil Jabbarov said on X.

Discussions were held on the supply of "green energy" and hydrogen from Azerbaijan to Europe

News

A meeting was held between the Minister of Energy, Parviz Shahbazov, and the Director-General for Eastern Neighborhood and Enlargement Negotiations (DG ENEST) of the European Commission, Gert Jan Koopman.

Ilham Aliyev received EU High Representative and Vice-President of European Commission Kaja Kallas

News

On April 25, President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev received Kaja Kallas, High Representative of the European Union for Foreign Affairs and Security Policy and Vice-President of the European Commission.

The Eastern Partnership Business Forum was held in Warsaw

News

The Eastern Partnership Business Forum was held on April 15–16, 2025, at PGE Narodowy Stadium in Warsaw, bringing together high-level representatives from European Union member states and Eastern Partnership countries to explore current trends in economic cooperation, shared regional priorities, and prospects for future collaboration.

Baku hosted 11th Southern Gas Corridor Advisory Council Ministerial Meeting and 3rd Green Energy Advisory Council Ministerial Meeting

News

On April 4, the 11th Southern Gas Corridor Advisory Council Ministerial Meeting and the 3rd Green Energy Advisory Council Ministerial Meeting were held at the Gulustan Palace in Baku.

Azerbaijan Secures $173.5 Million World Bank Loan for Green Energy Expansion

News

The World Bank has approved a $173.5 million loan to support Azerbaijan’s Scaling-Up Renewable Energy (AZURE) project, aimed at strengthening the country’s electricity infrastructure and increasing renewable energy integration.

World Bank outlines conditions for Azerbaijan's transition to high-income country status

News

The World Bank (WB) predicts that Azerbaijan will need approximately 22 years to transition to the group of high-income countries, assuming the country maintains an average annual growth rate of 4.9% in gross national income (GNI) per capita.

EU remains Azerbaijan's main trade partner - Ambassador

News

The European Union (EU) is the strongest market for Azerbaijan, said the Head of the EU Delegation to Azerbaijan, Ambassador Peter Michalko, APA-Economics reports

Italian Ambassador: Diplomatic relations between Italy and Azerbaijan are very strong

News

Diplomatic relations between Italy and Azerbaijan are very strong, said Italy's Ambassador to Azerbaijan, Luca Di Canfrancesco, while answering journalists' questions at ADA University, APA reports.

Azerbaijan, Spain ink MoU on Strategic Economic Cooperation

News

Azerbaijan’s Minister of Economy Mikayil Jabbarov met with María Amparo López Senovilla, Spain’s Secretary of State for Trade, to discuss prospects for strengthening economic cooperation between the two countries.

Azerbaijan and partners urge EU to grant PMI status for major green energy project

News

Azerbaijan, Georgia, Hungary, and Romania have sent a letter to the European Union Energy Commissioner, Kadri Simson, requesting Project of Mutual Interest (PMI) status for the "Black Sea Energy" project, a major underwater electricity cable initiative.